Tổ yến là một trong những thực phẩm cao cấp được người Á Đông sử dụng vì các lợi ích tốt cho sức khoẻ.
Tổ yến đặc biệt được ưa chuộng tại Trung Quốc với sản lượng tiêu thụ cao nhất trên thế giới. Tại Việt Nam, tổ yến hiện nay cũng đến gần hơn với người tiêu dùng và thường được mua làm quà biếu.
Nhà khoa học, Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội, cho biết tổ yến có chứa 42,8 – 54,9% protein; nhiều glucose; các acid amin cần thiết như cystein, phenyllamin, tyrosin…; các vitamin B, C, E, PP; các muối natri, sắt, phosphor và các nguyên tố vi lượng.
Theo Đông y, tổ yến vị ngọt, tính bình, vào phế, vị và thận; có tác dụng dưỡng âm nhuận táo, bổ trung ích khí, bổ thận sinh tinh, kiện tỳ dưỡng huyết.
Tổ yến được sử dụng trong các trường hợp suy nhược cơ thể, viêm khí phế quản, ho khan đàm dính, hen suyễn, khái huyết thổ huyết, viêm dạ dày thực quản gây nôn, lỵ và sốt rét kéo dài, lao phổi, mạnh gân xương…
“Với những giá trị bổ dưỡng và các dược tính quý có trong tổ yến thì đây được vì như thuốc ‘cải lão hoàn đồng’, làm chậm quá trình lão hóa, giữ gìn bảo vệ thận…”, nhà khoa học Bùi Đắc Sáng nói.
Một số món ăn, bài thuốc từ tổ yến được Lương y khuyên dùng:
Chữa suy nhược cơ thể: Yến sào 5g, cho vào bát con hấp cách thủy, thịt gà xé 30g, cho nước luộc gà nóng vào, thêm gia vị cho đủ độ mặn ngọt, ăn trước bữa ăn.
Dùng để kiện tỳ, dưỡng huyết: Chim bồ câu đã làm sạch, cho yến sào, gạo nếp, đậu xanh, mộc nhĩ, nấm hương vào trong bụng chim. Hầm cách thủy cho nhừ, thêm gia vị, ăn trong ngày.
Bổ trung, dưỡng khí huyết: yến sào 5g, hấp cách thủy, cho vào bát con. Đường kính đun với nước sôi (lượng đủ ngọt), bắc ra để nguội, thêm lòng trắng trứng và bột mịn vỏ trứng. Đun sôi, lọc trong, đổ vào bát yến, ăn khi còn ấm, sau bữa ăn.
Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản, bệnh tâm phế mạn: yến sào 5g, đường phèn 30g. Trước tiên đun tan đường phèn, vớt bỏ váng bã, cho yến sào vào đun nhỏ lửa cho sôi là được.